Bạn nên nhớ rằng có vài món mì cũng tên soba (ví dụ, yakisoba, chukasoba hoặc okinawa Soba), nhưng chúng không được làm từ bột kiều mạch . Do đó, soba ngụ ý rằng bạn đang ăn món mì kiều mạch.

Mì soba cơ bản là mori soba với mì luộc, soba lạnh được ăn với đậu nành nhúng nước xốt. Nhiều món soba có sẵn quanh năm, trong khi vài món bạn sẽ chỉ thấy trong những  mùa nhất định. Loại soba đặc biệt nhất là Toshijoshi Soba, biểu tượng cho sự trường thọ, chỉ có vào ngày Tết.

Giống pasta, các siêu thị có bán soba khô, nhưng soba ăn ngon nhất khi được làm bằng tay từ bột và nước. Tự tay làm mì soba là hoạt động thú vị cho du khách trong và ngoài nước Nhật, do đó nhiều ngôi làng thủ công và các công ty du lịch đều cung cấp loại hình dịch vụ này.

Các món mì soba phổ biến

Soba có thể ăn nóng hoặc lạnh. Dưới đây là các món soba phổ biến mà bạn sẽ gặp khi đến Nhật. Vài món có thể có tên khác tùy thuộc vào từng vùng địa phương.

Mori/Zaru Soba (lạnh)

Là món soba lạnh cơ bản được ăn trên khay với nước xốt lạnh ở bên cạnh. Nước xốt bao gồm xương hầm, nước, và mirin (1 loại gia vị). Có sự khác biệt lịch sử giữa Zaru và Mori soba. Tuy nhiên  thời nay, sự khác biệt chủ yếu là Zaru soba có tảo biển nori trên cùng trong khi Mori soba không có điều này.

Kake soba

Được ăn trong bát nước dùng thanh và nóng. Nước dùng được làm từ cùng loại nguyên liệu như nước xốt cho món soba lạnh, nhưng ít đậm hơn.

Kitsune Soba (nóng/lạnh)

Kitsune Soba bao gồm các miếng aburaage - những mẩu đậu hũ chiên mỏng, xếp bên trên mì soba. Khi ở Osaka, nếu bạn muốn ăn soba với một miếng aburaage bên trên, bạn cần phải gọi món Tanuki soba thay vì Kitsune.

Tanuki soba (nóng/lạnh)

Tanuki Soba được ăn với tenkasu, bột tempura chiên giòn. Ở Osaka, món ăn y hệt với tenkasu được gọi là Haikara Soba

Tempura Soba (nóng/lạnh)

Được ăn với tempura ở bên cạnh hoặc bên trên. Có 3 đến 5 loại tempura thường gặp và nguyên liệu khác nhau tùy thuộc vào từng cửa hàng. Mì soba được phục vụ trên khay hoặc trong bát lớn.

Tsukimi Soba (nóng)

Nghĩa đen của Tsukimi là “ngắm trăng”, do đó, món Tsukimi Soba có 1 quả trứng lòng đào tượng trưng cho mặt trăng.

Tororo Soba(nóng/lạnh)

Tororo là kem trắng dạng hồ được làm từ nagaimo (củ mài) sống nghiền bột. Tororo thường được đặt ở trên mì soba hoặc đặt bên cạnh cho khách dùng tùy ý.

Sansai Soba (nóng)

Sansai soba được dùng với sansai(rau dại ) nấu chín, được đặt lên trên cùng món mì.

Nanban Soba (nóng)

Nanban Soba thường dùng với nước dùng có tỏi tây đi kèm. Nhiều khi, nanban soba có cả thịt gà hoặc thịt vịt trong nước dùng, và điều này tạo nên cách gọi trong thực đơn: Ví dụ: Tori Nanban Soba (gà) và Kamo Nanban Soba (vịt).

Ăn soba ở đâu?

Soba có sẵn trên khắp nước nhật tại các nhà hàng soba chuyên biệt thường có bán mì udon trong thực đơn. Bên cạnh đó, soba còn được bán tại các quầy ăn quanh điểm du lịch, nhà hàng gia đình hoặc izakaya.

Tại một số ga tàu điện đông đúc, bạn có thể dễ dàng tìm thấy nhà hàng soba đứng phục vụ ăn nhanh giữa các chuyến tàu.  Gọi món tại các nhà hàng đứng rất đơn giản như việc mua vé ăn tại máy bán hàng từ động, bạn chỉ cần đưa tiền cho nhân viên và thưởng thức món mì ngon tuyệt trong khi đợi đến giờ lên tàu.

Một đĩa mì soba thường chỉ có giá từ 500 yên tới 100 yên, trong khi các món soba đặc biệt hoặc cầu kỳ có giá từ 1000 yên tới 1500 yên.

Một cửa hàng soba đứng đặc trưng ở các ga tàu điện

Làm thế nào để ăn soba đúng cách?

Tùy thuộc vào cách soba được trình bày, cách ăn soba khác nhau như sau:

Soba phục vụ trong nước dùng (thường là nóng) , được ăn bằng cách dùng đũa ăn mì trong khi tạo ra tiếng xì xụp. Sự hít hà gia tăng hương vị khi bạn thưởng thức và giúp làm nguội mì nóng khi đưa vào miệng. Nước dùng được uống trực tiếp từ bát mà không cần thìa. Bạn không phải lo bị coi là bất lịch sự khi để lại 1 ít đồ ăn thừa sau khi ăn.

Với soba được dùng với nước xốt (thường dùng lạnh), có vài bước chuẩn bị trước khi ăn: đầu tiên trộn vài lát hành tươi và wasabi vào nước xốt, sau đó nhúng mì vào nước xốt và thưởng thức.

Nếu soba được dùng với nước xốt, vài nhà hàng soba sẽ cho bạn ấm trà nhỏ cuối bữa ăn có nước nóng màu trắng đục. Đây là sobayu, nước mì của món soba. Sobayu được cho vào nước xốt sau khi bạn đã dùng xong mì. Đó là cách bạn thưởng thức nước xốt và điều chỉnh lượng sobayu theo ý mình

Soba địa phương

Trong khi soba có thể được tìm thấy khắp Nhật bản, món ăn này có xu hướng phỏ biến ở các vùng nông thôn, đặc biệt ở những vùng đất đai màu mỡ cho việc trồng kiều mạch. Soba được làm tại nhiều vùng nổi tiếng hơn các vùng khác. Quận Nagano và quận Yamagata là những vùng nổi tiếng về Soba.

Quận Iwate

Wanko Soba

Thưởng thức Wanko Soba là một trải nghiệm thú vị. Mỗi lần ăn là một lần bạn được phục vụ một lượng soba đầy miệng, và nhân viên liên tục làm đầy bát của bạn với nhiều hơn cho đến khi bạn cho họ biết bạn đã dùng đủ. Bát đầu tiên là để thưởng thức hương vị đơn thuần, và bát thứ 2 có thể có thêm các đồ ăn kèm. Trung bình phụ nữa ăn 30-40 bát, trong khi đàn ông ăn từ 50-60 bát

Quận Yamagata

Ita Soba

Ita Soba là đặc sản của riêng quận Yamagata. Mì được cắt lớn hơn so với soba thường, làm cho ta nhớ đến mì soba được làm ở vùng quê. Ita Soba được phục vụ trong khay lớn (ita), Khi dùng bột soba thuần, kết cấu và hương vị của kiều mạch sẽ đậm hơn

Uji

Soba trà xanh (Matcha Soba)

Uji là thành phố nổi tiếng về trà nằm ở phía bắc Kyoto. Soba trà xanh là bột kiều mạch kết hợp với bột trà xanh, tạo nên mì soba màu xanh với hương vị trà đặc trưng. Mòn mì này có cả 2 dạng nóng và lạnh.

Quận Kyoto

Ninshin Soba

Ninshin Soba có tên từ việc cá trích biển (nishin) được xếp lên trên cùng mì với nước dùng nóng hổi. Nishin được chuẩn bị bằng việc làm khô, sau đó om trong nước xốt ngọt

Izumo

Izumo Soba

Tại Izumo, vỏ hạt kiều mạch được dùng để làm bột kiều mạch, do đó, mì soba ở đây tối màu và có vị kiều mạch đậm hơn so với mì soba cơ bản. Izumo soba thường được ăn trong bát 3 lớp với nhiều cách trang trí khác nhau. Bạn ăn bằng cách cho thêm đồ ăn và nước xốt vào lớp đầu tiên, sau đó cho thêm nước xốt vào lớp 2, và thêm rau ăn kèm, ...

Quận Okinawa

Okinawa Soba

Cũng được gọi là soba, nhưng Okinawa Soba được làm từ bột mì chứ không phải bột kiều mạch. Kết cấu mì Okinawa Soba là sự pha trộn giữa mì ramen và udon. Okinawa thường được ăn với nước dùng thịt lợn nóng hổi, vài miếng thịt lợn chín, hành tươi và gừng giầm.